Stofmaskers: wanneer inzetten en welk soort?
Het inademen van schone lucht is belangrijk voor de gezondheid en veiligheid van medewerkers. Stofmaskers beschermen de luchtwegen tegen stoffen, gassen en/of dampen en de risico’s die deze met zich meebrengen. In dit blog vertellen we voor welke werkzaamheden stofmaskers geschikt zijn en wanneer ze verplicht gedragen moeten worden. Daarnaast helpen we je op weg het juiste exemplaar voor een bepaalde situatie te selecteren.
Wat is een stofmasker?
Een stofmasker filtert verontreinigingen uit de omgevingslucht voordat je die inademt. Het schermt de neus, mond en kin af voor optimale bescherming van de luchtwegen. Stofmaskers zijn licht van gewicht, onderhoudsvrij en gemakkelijk in het gebruik.
Wanneer is een stofmasker verplicht?
In de Arbowet is vastgesteld dat blootstelling aan gevaarlijke stoffen, gassen en/of dampen zoveel mogelijk bij de bron voorkomen of beperkt moet worden. Het verstrekken van adembescherming is de laatste stap in een reeks van mogelijke maatregelen om de risico’s te beheersen. Wanneer maatregelen als het goed ventileren van de ruimte of stoffen vervangen door veiligere alternatieven onvoldoende blijken, is de werkgever verplicht om stofmaskers beschikbaar te stellen.
Voor welke werkzaamheden is het geschikt?
Stofmaskers zijn geschikt voor de meeste industriële toepassingen en andere werksituaties die adembescherming tegen kleine deeltjes, zoals fijnstof en nevel, vereisen. Kleine deeltjes komen bijvoorbeeld vrij bij het schuren of bij het werken met isolatiematerialen. Ze zijn met het blote oog meestal niet te zien, maar tasten ongemerkt de longen en bloedcirculatie aan. Er zijn ook stofmaskers verkrijgbaar voor lastoepassingen, zoals de 3M 9925. Deze bieden bescherming tegen ozon- en lasrook en verlichting bij hinderlijke geuren. Daarnaast bestaan er maskers die deeltjes en bepaalde hinderlijke geuren onder de grenswaarde bestrijden, zoals de 3M 9922. Voor asbestsanering kan je FFP3-maskers gebruiken, maar alleen als het kortdurende werkzaamheden betreft. Meer informatie over adembescherming tegen asbestvezels lees je in ons blog. We hebben ook een uitgebreid artikel over 3M stofmaskers geschreven. Daarnaast hebben we ook een duidelijke pagina met alle 3M maskers op een rijtje.
Het juiste exemplaar kiezen
Stofmaskers zijn er in verschillende uitvoeringen. Allereerst is het belangrijk dat je kiest voor de juiste mate van bescherming. Vervolgens kan je keuzes maken met betrekking tot de vorm, het comfort en de gebruiksduur.
Beschermingsklassen
De beschermingsklassen worden aangegeven met een zogeheten FFP-codering (Filtering Facepiece Particals). Een stofmasker is voorzien van de code FFP1, FFP2 of FFP3. FFP1-maskers hebben een filterefficiëntie van minimaal 78% en de kwaliteitsaanduiding FFP2 staat voor een minimale efficiëntie van 92%. FFP3-maskers hebben een minimale efficiëntie van 98% en bieden dus de beste bescherming. Om tot een verantwoorde keuze te komen moet je weten hoe schadelijk de stof, het gas of de damp is en hoeveel ervan vrijkomt. Met behulp van de MAC-waarde kan je bepalen of je veilig in een ruimte kan werken. Meer informatie over de MAC-waarde lees je in ons blogitem adembescherming regelgeving.
Wat is het verschil tussen FFP1, FFP2 en FFP3 stofmaskers?
Een FFP-masker is een gezichtsmasker dat deeltjes filtert, ofwel een stofmasker. Het bedekt de neus, mond en kin en voorkomt daarmee de inademing van verontreinigingen. Hoe goed het mondkapje de lucht kan filteren, wordt uitgedrukt in FFP (Filtering Facepiece Particle) gecombineerd met een getal (1, 2 of 3). Hoe hoger het getal, hoe hoger de filterefficiëntie. FFP1-maskers houden minimaal 78% van de deeltjes tegen, FFP2-maskers 92% en FFP3-maskers 98%.
Vorm
Na het selecteren van de juiste beschermingsklasse bepaal je of je een cupvormig of opvouwbaar stofmasker nodig hebt. Opvouwbare maskers zijn flexibel, gemakkelijk op te bergen en voorkomen besmetting voor gebruik. Cupvormige stofmaskers zijn bestand tegen inklappen tijdens het dragen en hebben een goede pasvorm.
Comfort
Voor een optimale bescherming moet het stofmasker de gehele shift gedragen worden. Een hoog draagcomfort is daarom, vooral bij langdurige werkzaamheden, geen overbodige luxe. Voor een comfortabele fit is het van belang dat het masker de neus, mond en kin bedekt zonder overmatige druk te veroorzaken. Je kan ook kiezen voor een hoofdband die de druk op de nek, het gezicht en het hoofd gelijkmatig verdeelt. Daarnaast kunnen een zachte voering en zweet absorberend materiaal bij de neus het draagcomfort verhogen. Harde en ruwe materialen, in combinatie met een hoge temperatuur binnenin het masker, zorgen vaak voor jeuk en irritatie. Om maximaal comfort te garanderen is het ook van belang dat het stofmasker compatibel is met andere persoonlijke beschermingsmiddelen, zoals oogbescherming en gehoorbescherming. Een extra licht gewicht en uitademventiel hebben ook comfort verhogende functies. Een uitademventiel verlaagt de ademweerstand en vermindert het CO2-gehalte, de temperatuur en het vochtgehalte in het masker. De code ‘V’ geeft aan dat het stofmasker over een uitademventiel beschikt. Bovendien is het erg belangrijk dat een stofmasker goed aansluit op het gezicht. Wanneer dit niet het geval is, ben je minder goed beschermt omdat de verontreinigde lucht door de open delen kan lekken.
Gebruiksduur
Naast dat stofmaskers zijn voorzien van een FFP-codering en eventueel een ‘V’, kunnen ze ook de codes ‘D’, ‘R’ of ‘NR’ bevatten. De vermelding ‘D’ geeft aan dat het masker een dolomiettest heeft ondergaan en niet snel verstopt raakt. Een dergelijk masker mag voor meerdere shifts (binnen één dag) ingezet worden. De code ‘R’ (reusable) betekent dat het masker gereinigd en hergebruikt kan worden. Maskers met ‘NR’ (non-reusable) zijn niet herbruikbaar.
Hoe lang kan je een stofmasker gebruiken?
Stofmaskers voorzien van de code ‘R’ (reusable) mogen tijdens meerdere shifts op één dag ingezet worden. Laat je dus niet misleiden door het woord ‘herbruikbaar’; na de werkdag van 8 uur gooi je ze weg. Exemplaren met de toevoeging ‘NR’ (non-reusable) bieden bescherming gedurende één shift. Zodra je weer begint met werken pak je een nieuw masker.
Normering
Voor alle persoonlijke beschermingsmiddelen zijn nationale en internationale voorwaarden vastgesteld. De voorwaarden bevatten bepalingen over o.a. de kwaliteit, het gebruik en het onderhoud van PBM. De fabrikant moet zich aan de gestelde eisen houden. De norm EN 149:2001+A1:2009 heeft betrekking op stofmaskers.
Wat is het verschil tussen FFP-maskers en chirurgische maskers?
Chirurgische maskers beschermen tegen vloeistofspatten zoals bloed, maar niet tegen fijne stoffen en aerosolen. Ze voorkomen in eerste plaats dat de drager druppels en speeksel verspreidt bij het uitademen. Chirurgische maskers zijn voor medisch gebruik en goedgekeurd volgens EN 14683.
FFP-maskers beschermen tegen het inademen van fijne verontreinigde stoffen die via de lucht verspreid kunnen worden. Daarnaast bieden FFP3-maskers bescherming tegen virussen. FFP-maskers moeten voldoen aan de richtlijn voor persoonlijke beschermingsmiddelen en aan de Europese norm EN 149. Sommige FFP-maskers zonder uitademventiel zijn ook goedgekeurd als medische producten volgens EN 14683.
Populaire stofmaskers
Het aanbod aan stofmaskers is enorm groot. Om het keuzeproces iets te vergemakkelijken hebben we enkele populaire exemplaren per merk voor je op een rijtje gezet.
- Moldex 2405: FFP2 NR D, incl. uitademventiel, cupvormig
- Moldex 2555: FFP3 NR D, incl. uitademventiel, cupvormig
- Moldex 3305: FFP2 R D, incl. uitademventiel, cupvormig
- Moldex 3405: FFP3 R D, incl. uitademventiel, cupvormig
3M stofmaskers
- 3M Aura 9332+: FFP3 NR D, incl. uitademventiel, opvouwbaar
- 3M Aura 9322+: FFP2 NR D, incl. uitademventiel, opvouwbaar
- 3M 8822: FFP2 NR D, incl. uitademventiel, cupvormig
- OXXA Anga 4310: FFP3 NR D, incl. uitademventiel, opvouwbaar
- OXXA Sema 6210: FFP2 NR D, incl. uitademventiel, cupvormig
Overige stofmaskers:
Welk stofmasker is geschikt voor brildragers?
Brildragers die een stofmasker gebruiken kennen vast de ergernis van beslagen glazen. Wij raden aan om een mondkapje met uitademventiel te proberen. Een uitademventiel vermindert de warmte-opbouw in het masker waardoor condensvorming ook afneemt. In het blog Stofmaskers voor brildragers geven we meer informatie en staan onze aanraders.
Stofmasker kopen?
Bij ons bestel je eenvoudig een stofmasker online. We bieden een ruim aanbod aan stofmaskers van diverse topmerken. Voor vragen en/of advies kan je uiteraard contact opnemen met onze productspecialist via +31 85 065 69 29.
