Gehoorbescherming: Alles wat je moet weten
Gehoorschade als gevolg van lawaai op de werkvloer behoort tot de meest voorkomende beroepsziekten. Met name in fabrieken en in de bouw heersen geluidsniveaus die de veilige grens overschrijden. Om de veiligheid en het werkcomfort te garanderen is het belangrijk dat de oren beschermd zijn tegen deze hoge geluidsniveaus. Gebruik gehoorbescherming voor de beste geluidsreductie en het voorkomen van klachten.
Waarom is gehoorbescherming nodig?
Kortstondige werkzaamheden in een lawaaierige omgeving kunnen leiden tot tijdelijke gehoorvermindering of doofheid, oorsuizen of het waarnemen van een pieptoon. Langdurige blootstelling vergroot het risico op slechthorendheid, een permanente beschadiging. Ook kunnen andere medische klachten ontstaan als gevolg van schade aan het gehoor. Er is dan een groter risico op, bijvoorbeeld, een slaapstoornis, concentratieverlies, vermoeidheid, hoge bloeddruk en hoofdpijn. Dit leidt tot een hoger ziekteverzuim en hogere zorgkosten. Daarnaast neemt de kans op ongevallen toe, omdat bijvoorbeeld waarschuwingssignalen niet worden waargenomen. Professionele gehoorbescherming is dus cruciaal voor de werkveiligheid, productiviteit en het comfort.
Wanneer moet je gehoorbescherming dragen?
Gehoorbeschadiging voorkom je op meerdere manieren. Als eerst moet naar de bron van hard geluid gekeken worden. Zo kan het een oplossing zijn om stillere machines of elektrisch gereedschap aan te schaffen. Wanneer dit niet voldoende is, kunnen andere maatregelen genomen worden. Denk aan de geluidsbron in een aparte ruimte te plaatsen. Pas op het moment dat dit ook niet toereikend is, vereist de Arbowet dat de werkgever individuele maatregelen neemt. Pas als laatste optie wordt gehoorbescherming ingezet.
Vanaf welk dB niveau is gehoorbescherming verplicht?
Volgens de Arbowet zijn er verschillende decibel (dB) grenzen die slecht zijn voor je oren, waarbij specifieke actie moet worden ondernomen. Een geluidsdosis van 80 dB(A) wordt als veilige grens beschouwd in de Arbowet. Het gevaar van permanente gehoorschade begint bij een dagelijkse geluidsdosis van 80 dB(A). Bij blootstelling boven deze waarde dient de werkgever volgens de Arbowet gehoorbeschermers beschikbaar te stellen. Elke 3 decibel erbij is een verdubbeling van het geluidsvolume, waardoor vanaf 83 dB(A) nog maar maximaal 4 uur zonder gehoorbescherming gewerkt mag worden. Wanneer de dagelijkse dosis geluid gemiddeld hoger is dan 85 dB(A), is een werknemer verplicht om zonder onderbreking gehoorbescherming te dragen. Een geluidsniveau van 87 dB(A) is de grenswaarde die niet overschreden mag worden. Dit is inclusief gehoorbescherming. Komt het aantal dB wel boven deze waarde uit? Kies dan voor hogere demping of evalueer de geluidsbron.
Hoe lang mag je aan geluid blootgesteld worden? Dit verschilt per geluidsniveau. Zo mag je 8 uur lang aan 80 dB blootgesteld worden. Maar bij 101 dB is dit al naar 3 minuten teruggelopen.
In onderstaande tabel is een overzicht te vinden van voorkomende werkzaamheden en gereedschappen met bijbehorend dB niveau en de benodigde demping. Let erop dat dit enkel voorbeelden zijn. Het is belangrijk om voor elke werkomgeving en geluidsbron zelf te onderzoeken hoe hard het geluid is. Zo kan je een decibelmeter aanschaffen om geluidscontroles uit te voeren. Het geluidsniveau mag, inclusief gehoorbescherming, niet boven de 80 dB komen.
|
Werkzaamheden |
dB |
Benodigde demping (dB) |
|
Gehoordrempel |
0 dB |
n.v.t. |
|
Normaal gesprek |
60 dB |
n.v.t. |
|
TIG lassen |
65-75 dB |
n.v.t. |
|
Zagen lintzaag |
70-85 dB |
0-5 dB |
|
Hogedruk reinigen |
80-85+ dB |
0-5 dB |
|
Elektrisch lassen |
85 dB |
5 dB |
|
Beitelen/boren |
85+ dB |
5+ dB |
|
Vloerafwerking |
85 dB |
5 dB |
|
Slijpen |
85+ dB |
5+ dB |
|
Rijden met kiepauto of wals |
85+ dB |
5+ dB |
|
Wapeningswerkzaamheden |
86 dB |
6 dB |
|
Knippen van metalen platen |
88-98 dB |
8-18 dB |
|
Algemene mechanische en elektrische installatie |
89 dB |
19 dB |
|
Betonwerker |
89 dB |
9 dB |
|
MIG lassen |
90-100 dB |
10-20 dB |
|
Stansen |
90-110 dB |
10-30 dB |
|
Bekisting |
92 dB |
12 dB |
|
Timmerwerk |
92 dB |
12 dB |
|
Hameren |
95-110 dB |
15-30 dB |
|
Beton gieten |
97 |
17 dB |
|
Schoonmaken met perslucht |
99-103 dB |
19-23 dB |
|
Slijpen haakse slijper |
95-115 dB |
15-35 dB |
|
Pijngrens |
120 dB |
40 dB (verlaag dB van geluidsbron) |
Dempingswaarde
Gehoorbescherming op de werkvloer moet geluid dempen tot onder de grens van 80 dB(A). Meestal wordt naar een geluidsniveau tussen de 70 en 80 dB(A) gestreefd omdat een te grote demping nadelige gevolgen kan hebben. Er kunnen bijvoorbeeld problemen ontstaan bij de noodzakelijke communicatie of bij het waarnemen van alarmen. Daarnaast kan men het gevoel krijgen afgesloten te zijn van de omgeving. De maximale demping van gehoorbescherming is ongeveer 39 decibel (dB).
SNR-waarde
SNR staat voor Single Number Rating en geeft de dempingswaarde van de gehoorbescherming aan. Het wordt ook wel NRR genoemd (Noise Reduction Rating) of, in de Nederlandse term, signaal-ruisverhouding. Onafhankelijke laboratoria testen de gehoorbescherming en bepalen de SNR. Hoe hoger de SNR-waarde, hoe hoger de demping. Als de SNR waarde bijvoorbeeld 35 dB is, betekent het dat die gehoorbescherming demping biedt van 100 dB tot 65 dB.
Om de geluidsbelasting op het gehoor te berekenen, trek je de SNR-waarde af van het gemiddelde geluidsniveau in de werkomgeving. SNR wordt opgedeeld in HML. HML staat voor hoge, medium en lage frequenties. Zo lees je af welke specifieke geluidsfrequenties geblokkeerd worden. Dit is een nauwkeurigere uitdrukking dan SNR, aangezien dat het gemiddelde van deze drie getallen weergeeft. Een hoge frequentie is tussen de 2000 en 8000 Hz. Een medium frequentie tussen de 1000 en 2000 Hz, en een lage frequentie tussen de 63 en 1000 Hz. In onderstaande tabel staat een overzicht van het aantal Hz omgerekend naar het dempingsniveau in dB.
|
Hz |
63 |
125 |
250 |
500 |
1000 |
2000 |
4000 |
8000 |
|
dB |
8,8 |
10,3 |
13,2 |
16,6 |
20,6 |
25,4 |
25,2 |
39,0 |
Soorten gehoorbescherming
Er zijn verschillende soorten gehoorbescherming, zoals oordoppen/oorpluggen en oorkappen. Elk soort heeft zo zijn specifieke eigenschappen. Welke gehoorbescherming je het best kan aanschaffen, is afhankelijk van onder meer de werkzaamheden en benodigde functionaliteiten.
Gehoorkappen
Een gehoorkap lijkt op een koptelefoon en beschermt je oren volledig tegen allerlei omgevingsgeluiden maar ook tegen bijvoorbeeld rondvliegende objecten. Voor bouwvakkers, vliegtuigverkeersleiders en bijvoorbeeld medewerkers op een boorplatform is een gehoorkap noodzakelijk omdat zij vaak worden blootgesteld aan harde geluiden. Gehoorkappen sluiten de oren volledig af om lawaai te verminderen.
Gehoorkappen zijn verkrijgbaar met een hoofdband, nekband en een helmbevestiging. Laatstgenoemde zijn ideaal voor werkomgevingen waarin zowel gehoorbescherming als hoofdbescherming nodig is. Deze gehoorkappen kunnen gebruikt worden in combinatie met een bouwhelm.
Passieve gehoorkappen
Passieve oorkappen reduceren het geluid tot een veilig niveau door het oor goed af te sluiten met een schuimkussen en variëren in dempingswaarde, gewicht, degelijkheid en pasvorm. Ze beschikken niet over elektronica en hebben een constant dempingsniveau dat niet aangepast kan worden. De MSA V-Gard en de 3M Peltor X serie oorkappen zijn voorbeelden van een passieve gehoorkap.
Elektronische gehoorkappen
Elektronische gehoorkappen kunnen zijn voorzien van een ingebouwde radio en/of een niveau-afhankelijke functie. Een niveau-afhankelijke functie geeft de gebruiker een prettige geluidsweergave en minder interferentie. Gehoorkappen met een niveau-afhankelijke functie worden ook wel actieve gehoorkappen genoemd. Deze zorgen ervoor dat je niet geheel wordt afgesloten van de omgeving; ze zijn in staat om harde geluiden te dempen en zachte geluiden licht te versterken. Zo blijft belangrijk achtergrondgeluid hoorbaar terwijl het gehoor wel beschermd blijft. De 3M Peltor Dab is een voorbeeld van actieve gehoorbescherming. Met de 3M Peltor Worktunes Pro en MSA Left/Right FM Pro radio gehoorkappen ben je beschermd tegen schadelijke geluiden, terwijl je tegelijkertijd muziek kunt luisteren.
Communicatie gehoorkappen
Communicatie gehoorkappen maken het mogelijk om in een lawaaierige omgeving effectief te communiceren met mensen in de directe omgeving, maar ook met mensen verder weg. 3M Peltor is een begrip als het gaat om communicatiesystemen én gehoorbescherming. Populaire 3M Peltor gehoorbeschermers met communicatie zijn bijvoorbeeld de 3M Peltor Litecom met ingebouwde two-way communicatieradio en de 3M Peltor WS Alert XPI met Bluetooth-functie en FM-radio ontvanger. Ook de 3M Peltor WS LiteCom Pro III GB behoort tot de communicatie gehoorkappen.
Oordoppen
Oordoppen, ook wel earplugs of schuimpluggen genoemd, worden in de gehoorgang geplaatst, om zo het geluid buiten te sluiten. Dit maakt het een vrij onzichtbare vorm van gehoorbescherming. Universele veiligheidsoordoppen passen iedereen, maar moeten wel goed worden ingebracht. Wanneer de gehoorgang niet goed is afgesloten kan geluidslekkage ontstaan en is er onvoldoende demping.
Er zijn veel varianten verkrijgbaar, van simpele wegwerp oordopjes tot aan elektronische earplugs (3M Peltor EEP-100 EU en 3M Peltor LEP-200-OR EU). Ook zijn er oordoppen met koord zodat ze niet snel kwijtraken en het in- en uitdoen makkelijker wordt.
Hieronder vind je de meest verkocht oordoppen:
Welke gehoorbescherming is het beste?
De beste gehoorbescherming sluit aan bij jouw werkomgeving, hoe hard het geluid is en andere eisen en voorkeuren. Er zijn belangrijke verschillen tussen de soorten bescherming die hierin bepalend kunnen zijn. Oordoppen zijn een stuk compacter dan oorkappen. Ook zijn ze erg draagbaar en goedkoop bij aankoop. Het dempt geluid door de gehoorgang af te sluiten. Oorkappen, daarentegen, dempen over het algemeen meer geluid en bieden meer comfort bij langdurig gebruik. Verder zijn ze goedkoper op de langere termijn, zeker in vergelijking met wegwerp oordopjes. Ze hebben namelijk een erg lange levensduur. De oren kunnen na een tijd wel warm worden en het gewicht kan ongemak veroorzaken.
Hoe kies je de beste gehoorbescherming?
Om een geschikte vorm van gehoorbescherming te vinden, zijn er een aantal stappen die doorlopen kunnen worden:
- Analyseer het geluidsniveau
- Bepaal de juiste bescherming voor elke situatie
- Selecteer het meest geschikte type bescherming
Ten eerste moet het geluidsniveau op de werkplek gemeten worden. Maak metingen in alle relevante situaties en zorg ervoor dat deze informatie recent is. Ook moet worden genoteerd wat de blootstellingsduur is en wordt frequentie-specifieke informatie geanalyseerd. Vervolgens kan de juiste bescherming in elke situatie bepaald worden. Aan de hand van het decibelniveau kan de passende demping gekozen worden. Let hierbij ook op of geluid dat nog wél gehoord moet worden ook hoorbaar blijft. Ten tweede kan gelet worden op het gebruik van andere PBM’s en welke gehoorbescherming daar compatibel mee is. Denk aan het gebruik van veiligheidshelmen. Houd ook rekening met de pasvorm, het comfort en de draagduur. Tenslotte kan de bescherming uitgekozen worden aan de hand van de vereisten. Wanneer het bijvoorbeeld belangrijk is om omgevingsgeluid te horen, is actieve gehoorbescherming geschikt. De keuze kan ook afhangen van het budget en persoonlijke voorkeur.
Normering
Voor alle persoonlijke beschermingsmiddelen zijn voorwaarden vastgesteld waaraan de fabrikanten zich moeten houden. Gehoorbescherming moet voldoen aan de norm EN 352.
In onderstaande Europese veiligheidsnormen is informatie over de specifieke gehoorbescherming te vinden:
- EN 352-1: gehoorkappen
- EN 352-2: oorpropjes en otoplastieken (herbruikbare oordopjes op maat)
- EN 352-3: oorkappen voor helmmontage
- EN 352-4: niveau-afhankelijke oorkappen
- EN 352-5: actieve geluidsreducerende oorkappen
- EN 352-6: oorkappen met audio-communicatie
- EN 352-7: niveau-afhankelijke oordoppen
Wat is de juiste manier om gehoorbescherming te dragen?
In de algemene regel die voor elke soort gehoorbescherming geldt, is het belangrijk om te proberen het 100% van de tijd te dragen wanneer er lawaai is. Wanneer je het af en toe af zet, kan dat al snel leiden tot een minder effectieve gehoorbescherming. Al bij 90% gebruik is de prestatie van je bescherming niet meer gegarandeerd.
Verder verschilt de draagwijze per soort gehoorbescherming. Bij oorkappen is het belangrijk om erop te letten dat de oorschelp goed aansluit. Het kussen moet het oor volledig afsluiten en comfortabel zitten. Ook moet de oorkap versteld worden zodat h et goed om het hoofd past. Meestal kunnen de oorkappen naar boven of beneden verschoven worden om de maat aan te passen.
Oordopjes hebben een wat uitgebreidere handleiding. Volg onderstaand stappenplan om verzekerd te zijn van een optimale bescherming en perfecte pasvorm.
- Neem het oordopje tussen duim en wijsvingers
- Rol het tussen de vingers tot het de helft dunner is (let op dat je het niet plet, het moet de ronde vorm behouden)
- Trek met de andere hand de gehoorgang open en duw het oordopje naar binnen
- Druk het aan gedurende 30 seconden tot het oordopje weer is uitgezet
- Controleer of het niet uitsteekt en herhaal bij het andere oor
Gehoorbescherming kopen?
Wij verkopen diverse soorten professionele gehoorbescherming waarmee je veilig in lawaaierige omgevingen kunt werken. In ons assortiment vind je oordoppen, gehoorbeugels, oorkappen en gehoorbescherming met een ingebouwde radio of communicatiemogelijkheid.
Vragen en/of advies? Neem contact met ons op via +31 85 065 69 29 en we helpen je graag om de beste gehoorbescherming aan te schaffen.
